हवामान बदलामुळे 21 व्या शतकात जागतिक तापमान आणि उष्णतेच्या लहरींची वारंवारता आणि तीव्रता वाढेल. हवेचे उच्च तापमान मानवी आरोग्यावर
परिणाम करू शकते आणि अतिरिक्त मृत्यू होऊ शकते. दिवसा आणि रात्रीच्या तापमानाचा विस्तारित कालावधी मानवी शरीरावर एकत्रित शारीरिक ताण निर्माण करतो ज्यामुळे जागतिक स्तरावर मृत्यूची प्रमुख कारणे वाढतात, ज्यात श्वसन आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग, मधुमेह मेल्तिस आणि मूत्रपिंडाचे आजार यांचा समावेश होतो. उष्णतेच्या लाटा अल्प कालावधीसाठी मोठ्या लोकसंख्येवर तीव्रपणे परिणाम करू शकतात, अनेकदा सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणीला कारणीभूत ठरू शकतात आणि परिणामी जास्त मृत्यू आणि सामाजिक-आर्थिक परिणाम (उदा. गमावलेली कामाची क्षमता आणि कामगार उत्पादकता) होऊ शकतात. ते आरोग्य सेवा वितरण क्षमतेचे नुकसान देखील करू शकतात, जेथे अनेकदा उष्णतेच्या लाटेसह वीज-टंचाई आरोग्य सुविधा, वाहतूक आणि पाण्याच्या पायाभूत सुविधांमध्ये व्यत्यय आणते. भारतात उष्णतेच्या लाटा सामान्यत: मार्च ते जून या काळात येतात आणि काही क्वचित प्रसंगी जुलैपर्यंतही वाढतात. देशाच्या उत्तर भागात दरवर्षी सरासरी पाच-सहा उष्णतेच्या लाटेच्या घटना घडतात. एकल घटना आठवडे टिकू शकतात, सलग घडू शकतात आणि मोठ्या लोकसंख्येवर परिणाम करू शकतात. 2016 मध्ये, बिहार, झारखंड, गंगेच्या पश्चिम बंगाल, ओडिशा, पंजाब, हरियाणा, चंदीगड आणि दिल्ली, राजस्थान, महाराष्ट्र, पश्चिम मध्य प्रदेश आणि गुजरातमध्ये तीव्र उष्णतेच्या लाटेचा परिणाम झाला. भारतात उष्णतेची लाट घोषित करण्याचा निकष काय आहे? जर एखाद्या स्टेशनचे कमाल तापमान मैदानी भागात किमान 40°C किंवा त्याहून अधिक आणि डोंगराळ प्रदेशात किमान 30°C किंवा त्याहून अधिक असेल तर उष्णतेची लाट मानली जाते. a) सामान्य उष्णतेच्या लाटेपासून निर्गमनावर आधारित: सामान्य पासून निर्गमन 4.50°C ते 6.40°C आहे तीव्र उष्णतेची लाट: सामान्य पासून निर्गमन >6.40°C आहे b) वास्तविक कमाल तापमानाच्या उष्णतेच्या लाटेवर आधारित: जेव्हा वास्तविक कमाल तापमान ≥ 450°C तीव्र उष्णतेची लाट: जेव्हा वास्तविक कमाल तापमान ≥47 c) जर वरील निकष हवामान उपविभागातील किमान 2 स्थानकांमध्ये किमान सलग दोन दिवस पूर्ण झाले आणि दुसऱ्या दिवशी घोषित केले. भारतातील किनारी स्थानकांसाठी उष्णतेच्या लाटेचे वर्णन करण्याचा निकष काय आहे? जेव्हा कमाल तापमान निर्गमन 4.50°C किंवा सामान्यपेक्षा जास्त असते, तेव्हा वास्तविक कमाल तापमान 370°C किंवा त्याहून अधिक असल्यास उष्णतेच्या लाटेचे वर्णन केले जाऊ शकते. भारतातील उष्णतेच्या लाटेचा सर्वोच्च महिना म्हणजे मे. उष्णतेच्या लाटा आणि आरोग्य उष्णतेच्या आरोग्यावरील परिणामांचे प्रमाण आणि स्वरूप हे तापमान घटनेची वेळ, तीव्रता आणि कालावधी, अनुकूलतेची पातळी आणि स्थानिक लोकसंख्या, पायाभूत सुविधा आणि संस्थांची प्रचलित हवामानाशी जुळवून घेण्याची क्षमता यावर अवलंबून असते. तपमान किती धोकादायक स्थितीचे प्रतिनिधित्व करते हे अचूक उंबरठा प्रदेशानुसार बदलते, इतर घटक जसे की आर्द्रता आणि वारा, मानवी अनुकूलतेची स्थानिक पातळी आणि उष्णता परिस्थितीसाठी सज्जता. उष्णतेचे आरोग्यावर होणारे नकारात्मक परिणाम अंदाजे आणि मोठे आहेत
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा
Ok